Satyashodhak Samaj jyotiba phule

Satyashodhak Samaj jyotiba phule ଜ୍ୟୋତିରାଓ ଗୋବିନ୍ଦରାଓ ଫୁଲେ, ଯାହାକୁ ସାଧାରଣତଃ ଜୋତିବା ଫୁଲେ ନାମରେ ଜଣାଯାଏ, ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଭାରତର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଏବଂ ଦାର୍ଶନିକ ଥିଲେ। ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ଏବଂ ସୀମାନ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପ୍ରୟାସ ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଯୋଗଦାନ ମଧ୍ୟରେ 1873 ମସିହାରେ ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ (ସତ୍ୟ-ସନ୍ଧାନକାରୀ ସମାଜ)ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଥିଲା, ଯାହା ଏକ ବ୍ୟବସାୟିକ ଉଦ୍ୟୋଗ ଯାହା ଜାତିଗତ ବୈଷମ୍ୟ, ଲିଙ୍ଗଗତ ଅସମାନତା ଏବଂ ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ବୈଷମ୍ୟ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା।

Satyashodhak Samaj jyotiba phule ଜୋତିବା ଫୁଲେ 11 ଏପ୍ରିଲ 1827 ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପୁଣେରେ ଏକ ନିମ୍ନ ଜାତିର ମାଳି ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଜାତିଭିତ୍ତିକ ବୈଷମ୍ୟର ତାଙ୍କ କାହାଣୀ ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା। ବୟସ ବଢ଼ିବା ସହିତ, ସେ ଭାରତୀୟ ସମାଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ବ୍ୟାପକ ଅସମାନତା, ମୁଖ୍ୟତଃ ନିମ୍ନ ଜାତି ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର ବିଷୟରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଚେତନ ହୋଇଗଲେ। ସେହି ଅନ୍ୟାୟକୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରି, ଫୁଲେ ସାମାଜିକ ସମାନତା ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ବିକ୍ରୟ କରିବା ପାଇଁ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲେ।

୧୮୭୩ ମସିହାରେ, ଜୋତିବା ଫୁଲେ, ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଏବଂ ସମାନ ମନୋଭାବ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଏହି ସଂଗଠନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସମାନତା, ମାନବିକ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଚିନ୍ତାଧାରାର ନୀତିଗୁଡ଼ିକୁ ବିକ୍ରୟ କରି ନିମ୍ନ ଜାତି, ମହିଳା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିର୍ଯାତିତ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଶିକ୍ଷିତ ଏବଂ ସଶକ୍ତ କରିବା ଥିଲା। ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଅତ୍ୟାଚାର ଏବଂ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସର ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ଏକ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା।

ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ Satyashodhak Samaj jyotiba phule

ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜର ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା:

ଜାତି ଭେଦଭାବର ନିରାକରଣ: ସାମାଜିକ ପଦାନୁକ୍ରମ ଏବଂ ଶୋଷଣକୁ ଜାରି ରଖିଥିବା ଅନମନୀୟ ଜାତି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଭାଙ୍ଗିବା। ଫୁଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନେ ଏକ ଏପରି ସମାଜ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଜାତି କିମ୍ବା ସାମାଜିକ ଐତିହ୍ୟ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମାନ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା।

ମହିଳା ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରୋତ୍ସାହନ: ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାରେ ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, Satyashodhak Samaj jyotiba phule ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲା। ଜୋତିବାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ, ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଲେଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଓକିଲାତି କରି ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।

ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଦୂରୀକରଣ: ଏହି ସଂସ୍ଥା ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ପ୍ରଥାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା, ଯାହା କିଛି ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ସମାଜର ସୀମାକୁ ନେଇଯାଇଥିଲା। ଶ୍ରମର ସମ୍ମାନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ଏବଂ ଆନ୍ତଃଜାତି ବିବାହକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରି, Satyashodhak Samaj jyotiba phule ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ସାମାଜିକ ବାଦ୍‌ବିଚ୍ଛେଦର ସୀମା ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା।

ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସମର୍ଥନ: ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜSatyashodhak Samaj jyotiba phule ଏହାର ଲୋକଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ଅସମାନତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ ​​କରୁଥିବା ଧାର୍ମିକ ମତବାଦ ଏବଂ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସକୁ ମହାଭିଯୋଗ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା। ଫୁଲେ ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଏକ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତି ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲେ ଯେ ସାମାଜିକ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।

ସାମାଜିକ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସଂସ୍କାର: ଏହି ଉଦ୍ୟୋଗଟି ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ଭୂମି ଅଧିକାର ଏବଂ ଉତ୍ସରେ ପ୍ରବେଶ ସମେତ ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଥିଲା। ଚାଷୀ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କରି, ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ଅବହେଳିତ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଥିଲା।

କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ପ୍ରଭାବ

ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। କିଛି ପ୍ରମୁଖ କ୍ରୀଡା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ:

ଶିକ୍ଷାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ: ସଂଗଠନ ସୀମାନ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଯୁବକ ଯୁବତୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷକରି ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଲେଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା। ଏହି କଲେଜଗୁଡ଼ିକ ମୌଳିକ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ବୃତ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଦେଇଥିଲା, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା।

ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରକାଶନ: ଜୋତିବା ଫୁଲେ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାରର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପୁସ୍ତକ ଏବଂ ପୁସ୍ତିକା ଲେଖିଥିଲେ। “ଗୁଲାମଗିରି” (ଦାସତ୍ୱ) ଏବଂ “ଶେତକରାୟାଚା ଆସୁଦ” (କୃଷକର ହୁଇପକର୍ଡ) ସହିତ ତାଙ୍କର କୃତିଗୁଡ଼ିକ ଜାତି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଶୋଷଣକାରୀ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ନିଷ୍ପେସିତଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା।

ଓକିଲାତି ଏବଂ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ: ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସଂସ୍କାରର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ମଣିଷମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ସଭା, ରାଲି ଏବଂ ଧ୍ୟାନ ଅଭିଯାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା। ଏହି ଅବସରରେ ସୀମାନ୍ତବାସୀ ସ୍ୱର ଶୁଣିବା ଏବଂ ସାମୂହିକ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସୁପାରିଶ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ମଞ୍ଚ ଯୋଗାଇଥିଲା।

ଆନ୍ତଃ-ଜାତି ବିବାହ ପାଇଁ ସମର୍ଥନ: ଏଜେନ୍ସି ଜାତି ଗ୍ୟାଜେଟ୍ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ଏବଂ ସାମାଜିକ ଏକୀକରଣ ବିକ୍ରୟ କରିବା ପାଇଁ ଆନ୍ତଃ-ଜାତି ବିବାହକୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ସୁବିଧା ଦେଇଥିଲା।

କୃଷି ପଦ୍ଧତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ: ନିମ୍ନ ଜାତିର ଜୀବନରେ କୃଷିର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ କୃଷି ପଦ୍ଧତିକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଏବଂ ଜମି ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତିର ସତ୍ୟାଗ୍ରହୀ ବଣ୍ଟନ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା। ଏହା ଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ଅସମାନତାକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିଲା।

ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜର ଐତିହ୍ୟ

ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜର ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଏବଂ ଆମେରିକାରେ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥିଲା। ଏହାର ପ୍ରୟାସ ଜାତି-ପ୍ରାଥମିକ ଭାବରେ ବୈଷମ୍ୟର ମନ୍ଥର ଅବକ୍ଷୟ ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟର ପ୍ରୋତ୍ସାହନରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା।